Fot. P. Mucha
Fot. O. Kołakowska
Rzeźba terenu
Gmina Celestynów położona jest na Równinie Garwolińskiej w centralno – wschodniej części gminy oraz na terenach pradoliny Wisły (część zachodnia), na wysokości pomiędzy 93 m n.p.m. w okolicach wsi Podbiel, a 142 m n.p.m. w pobliżu wsi Zabieżki.
Największa część gminy centralno – wschodnia, zlokalizowana jest na terenie wysoczyzny morenowej, położonej na wysokości 120 – 140 m n.p.m. zbudowanej z osadów pochodzenia lodowcowego, pokrytych wydmami piaszczystymi. Pagórkowaty i lekko falisty teren, urozmaicają doliny niewielkich potoków .
Zachodnia część gminy położona jest w pradolinie Wisły z zachowanymi fragmentami zabagnionego dawnego koryta rzeki.
Występujące formy geomorfologiczne (plejstocen i holocen) to:
Budowa geologiczna
Tarasy wydmowe:
na obszarze tarasów wydmowych występują piaski różnych frakcji. Są to pospółki i żwiry osiągające miąższość ponad 70 m i spoczywające na iłach pstrych pliocenu. W centralnej części gminy można spotkać na pewnych obszarach serię pyłów rzeczno-zastoiskowych, pyłów piaszczystych i glin pylastych o miąższości 2,5 m występujących na głębokości ponad 3 m.
Zewnętrzną warstwą są gleby utworzone z piasków luźnych oraz żwirów, tzw. bielice.
Piaski eoliczne i plejstoceńskie piaski rzeczne są znakomitym podłożem budowlanym.
Wzgórza morenowe:
Wzgórza są uformowane przez lodowiec, występują na terenie Celestynowa, poprzez naniesiony i osadzony materiał skalny, w postaci odłamów i bloków skalnych, żwirów, piasków, pyłów, iłów i glin przemieszanych ze sobą i nieuwarstwionych.
Wody powierzchniowe
Układ hydrograficzny terenu Celestynowa należy do bezpośredniej zlewni Wisły. Cieki wodne, z których część ma charakter okresowy biegną ze wschodu na zachód.
Fot. P. Mucha
Wody gruntowe
Wody podziemne występują w tzw. utworach piaszczysto-żwirowych o miąższości do 70 m, tworzących jednolitą warstwę wodonośną. Generalnie poziom wód gruntowych zależy od okresowego bilansu opadów, ich rozkładu i parowania. Gmina charakteryzuje się niewielką retencją powierzchniową i znaczną retencją gruntową, szczególnie w okolicach Celestynowa i w płd-zach części gminy.
Siedliska borów suchych, mieszanych i świeżych występujące na piaskach luźnych lub słabogliniastych, gdzie zwierciadło wody gruntowej leży min ok. 2,5 m pod powierzchnią terenu, bazują wyłącznie na zasobach wody opadowej. Występujące również bory mieszane wilgotne, bagienne i torfowiska, tworzą drobne płaty w lokalnych zagłębieniach terenu, sprzyjające powstawaniu drobnych zbiorników wodnych, często okresowych.
Południowo-zachodnia część gminy: kompleks łąkowo – bagienny (Bagno Całowanie) wyróżnia się bardzo dużą retencją gruntową.
Centralna część gminy (okolice Celestynowa) – płytko położona warstwa nieprzepuszczalna gliny średniej, powoduje płytkie zaleganie wód gruntowych. Niewielka część wód opadowych występuje w postaci spływu powierzchniowego przechwytywanego przez istniejące rowy. Rowy te nie posiadają połączeń z ciekami wyższego rzędu i najczęściej zalegająca w nich woda wsiąka w przepuszczalne utwory piaszczyste.
Szata roślinna
Lasy stanowią 54,3% powierzchni gminy, co stanowi 4363 ha. Znakomita większość obszaru naszej gminy zachowała cechy krajobrazu naturalnego z niewielkimi wpływami antropogenicznymi o znacznej wartości przyrodniczej. Wyróżnia się następujące zbiorowiska leśne:
Mamy liczne zbiorowiska roślinności bagiennej i torfowiskowej:
Wymienione powyżej formy szaty roślinnej często występują granicznie, tworząc unikalne w skali kraju zbiorowiska. Z ponad 200 gatunków roślin występujących na terenie gminy, 30 objęto ochroną całkowitą lub częściową: gnidosz królewski, irys syberyjski, kotewka, orzech wodny, lilia złotogłów, mącznica lekarska, rosiczka okrągłolistna, storczyk bzowy, widłaki jałowcowate i torfowe, wrońce, nasiężrzał wielokolistny i brzoza niska.
Fot. O. Kołakowska
Skład gatunkowy drzewostanu
Fot. P. Mucha
Klimat
Celestynów położony jest w tzw. klimatycznej Dzielnicy Środkowej - wschodnia część Niziny Wielkopolskiej oraz Nizina Mazowiecka, w której występuje odmiana klimatu kontynentalnego. Charakterystyczne cechy tego klimatu wzmacnia duża powierzchnia terenów zielonych, leśnych i łąkowo-bagiennych.
Specyfika klimatu
Ze względu na ukształtowanie i pokrycie terenu, występujące typy topoklimatyczne dzielimy na:
Świat zwierzęcy
Wielkoobszarowe kompleksy lasów, bagien i łąk są znakomitym siedliskiem dla bytowania fauny. Na terenie gminy występuje 16 gatunków ssaków chronionych np: wydra, gronostaj, dziki, sarny, łosie. 53 gatunki ryb oraz ptactwa należą do rzadkich lub bardzo rzadkich.
Pośród gadów 6 gatunków jest objętych ochroną m.in. jaszczurka zwinka, padalec, zaskroniec, żmija zygzakowata. Wśród płazów posiadamy 11 gatunków chronionych jak np.: traszka zwyczajna, kumak nizinny, rzekotka drzewna, ponadto występuje 14 gatunków chronionych bezkręgowców jak: czerwończyk fioletek, paź królowej, kozioróg dębosz.
